|
Nguyên nhân, dấu hiệu bé ngọng
Nếu phát triển ngôn ngữ bình thường, bé sẽ tự phát âm được một vài từ khi 12-15 tháng và đến 2 tuổi đã nói được một số câu ngắn, giản đơn như “con đói rồi”, “bố đã về”, “anh chơi với em nhé!”… Nếu đến 2 tuổi mà ngôn ngữ không phát triển một cách tự phát (hoặc phát triển không hoàn chỉnh) thì phải đưa bé đi khám chuyên khoa để được phát hiện và có hướng khắc phục sớm cho bé. Ngọng là một biểu hiện phát triển ngôn ngữ không hoàn thiện thường thấy ở bé dưới 5 tuổi. Ngọng là do không nói được đúng một số âm hoặc bé tự thay thế những âm này bằng âm khác như th thành kh, b thành p…
Qua nghiên cứu, người ta thấy ngọng có hai loại là ngọng thực thể và ngọng cơ năng:
- Ngọng thực thể gây ra bởi những biến đổi thực thể của bộ máy phát âm hoặc của hệ thần kinh trung ương; các rối loạn về khả năng nghe trong trường hợp rối loạn sức nghe chủ yếu bị ảnh hưởng đến các âm cao; do bất thường của bộ máy phát âm như hở hàm ếch, liệt lưỡi, liệt môi, liệt màn hầu.
- Ngọng cơ năng phát sinh do rối loạn quá trình phát triển của ngôn ngữ mà không tìm thấy một tổn thương nào khác suốt quá trình hình thành ngôn ngữ.
Ngọng chỉ ảnh hưởng tới từng âm riêng lẻ (ngọng âm) hoặc từng nhóm âm (ngọng âm tiết) hoặc toàn bộ từ ngữ bị phát âm méo mó. Rối loạn các âm gió gọi là ngọng âm gió, rối loạn phát âm “r” (gọi là ngọng âm r màn hầu); do môi, răng; ngọng âm “l”…
Nếu bé bị ngọng thì việc điều trị càng sớm sẽ càng tốt, phải xử trí trước khi hình thành ngôn ngữ hoàn thiện là 4-5 tuổi. Nếu có những tổn thương tại cơ quan phát âm như sứt môi, hở hàm ếch, xẻ lưỡi gà… nên phẫu thuật chỉnh hình, tái tạo lại cơ quan phát âm.
|
